Ulak Yol Durak Anadolu Yollarında Padişah Postaları (Menzilhaneler)

Osmanli Devleti’nde, merkez ve tasra tarafindan karsilikli olarak gönderilen evraklarin iletimi, resmi görevlilerin ulasimlarinin saglanmasi ve devlet hazinesine ait degerli emtianin hizli ve güvenli bir sekilde yerlerine ulastirilmasi, dönemin sartlarina göre hiz kavramiyla en yakindan ilintili olan vasitalar yani atlar sayesinde mümkün olmustur. Bu atlarin kimlerden, hangi gerekçelerle ve ne miktarlarda temin edilecekleri seklindeki sorular, 1691 yilinda, menzilhanelerin tesis edilmesine imkan taniyan bir nizamnamenin yayinlanmasiyla nihai olarak cevap bulmustur. Anadolu’da Faaliyet Gösteren Menzilhaneler (1690-1750) isimli doktora tezinden faydalanilarak meydana getirilen bu eserin ana gayesi, modern arastirmalarda siklikla karistirilan “menzil” ve “menzilhane” kavramlarina açiklik getirmek suretiyle menzilhaneleri Anadolu topraklarindaki konumlari, idareleri, finansmanlari, hukuki ve mali nizamlari vasitasiyla, ayrintili ve sistematik olarak, incelemekti. Bu inceleme neticesinde öncelikli olarak resmi ulasim ve haberlesmenin tesisi için Osmanli bürokratlarinca gelistirilen hukuki ve mali sistemler, bunlarin halka yansimalari ile halkin bu uygulamalara karsi gelistirdigi refleksler ve menzilhanelere ait islevsel ve mekânsal özellikler tespit edilmistir. Bunun yaninda menzilhanelerde bulundurulacak beygirlerin genel özellikleri, beslenmeleri ve çalistirilmalari ile ilgili standart uygulamalar, kurallara uymayarak haberlesme agini mahalli ya da genel olarak sekteye ugratanlar ve bunlara verilen cezalar ile bu sorunlarin telafisi için alinan önlemler de elinizdeki bu arastirmayla, büyük ölçüde, açikliga kavusmustur.