İslam ve Batı Toplumlarında Siyasal Kurumlar

Said Halim Paşa, son dönem Osmanlı düşünürlerinin tartışmasız en özgünü ve önemlisidir. Derin İslami kavrayışı, eserlerinde olduğu gibi kişiliğinde de kendisini somut biçimde gösteren Said Halim Paşa'nın hiç kuşku yok ki en önemli yanı düşünürlüğüdür. İslam ve Batı Toplumlarında Siyasal Kurumlar başlıklı son eseri onun entelektüel gücünün kanıtıdır. Batı dünyası ve uygarlığı hakkındaki derin bilgi sahibi Said Halim Paşa'nın eserlerinde Batı toplumlarının tarihi, siyasi ve toplumsal çözürnlemeleri oldukça geniş bir yer tutar. Paşa'nın üzerinde önemle durduğu esas konu hiç şüphesiz İslam dünyasının sorunlarıdır. O bunları da üstün bir kavrayışla ele almış, nedenlerini, sonuçlarını büyük bir açıklıkla gözler önüne sermiştir. Dahası bununla da kalmayarak, bu sorunlara ilişkin son derece akılcı, isabetli çözüm yolları önermiştir. Bugün, Türkiye'nin siyasi gündemini meşgul eden birçok konunun Said Halim Paşa tarafından çözümlendiğini görmek şaşırtıcıdır. Bu da, onun düşünce ve eserlerinin günümüzde bile taşıdığı önemi ortaya koymaktadır. Mehmet Akif'in deyişiyle, "Ümmetin en büyük mütefekkirlerinden birisi" olan Said Halim Paşa'nın İslam ve Batı Toplumlarında Siyasal Kurumlar adlı eserinin düşünce dünyamıza yeni bir boyut ve derinlik getireceğine inanıyoruz.