Voltaire

“Iste bu mülahazalar neticesinde ben, bizde bir Voltaire’e ne dince ne siyasetçi lüzum görülemeyecegine kaniyim. Bu halde bence Voltaire’in olanca önemi halkin egitiminden ve maarif nurlariyla cihanin gözlerini süsleyerek, insan evladinin bahtiyar olmasi için ne derecelere kadar maarif peyda etmesi lazim gelecegini anlatmasindan ibret kalir. Lakin Voltaire’in bu lüzumunu az önemli lüzumlardan zannetme! Bu lüzumun ne kadar büyük oldugunu anlamak için düsün ki, bizde maarif Voltaire’in zamaninda Fransa’nin bulundugu dereceden daha pek çok asagidadir. Özellikle ki o zamanlar maarif dairesinin simdiki kadar genis olmadigi düsünülüp de simdiki genis maarif dairesiyle beraber bizim o zamanin Fransa’sindan degil, simdi bizden küçük kavimlerden de geri bulundugumuzu düsünür isen, maarif sevgisi yolunda da Voltaireler’e... dikkat ediyor musun! çogul kipiyle söylüyorum! Voltaireler’e ne kadar lüzumumuz oldugu gözler önünde o kadar büyür ki, insan o lüzumun büyüklügünden adeta ürker.“Ahmed Midhat- (Arka Kapak)