Vatan Yahut Silistre

Vatan Yahut Silistre, yazıldığı tarihi şartlar içinde ele alınmalı ve değerlendirilmelidir. Namık Kemal nesli ve Namık Kemal’den sonraki birkaç nesil üç kıtaya yayılmış bir imparatorluğun tedricen küçülüşünün canlı şahitleridir. Hiç şüphesiz bu, günümüz yazar ve okurlarının sahip olmadığı bir özelliktir. Bu yüzden Vatan Yahut Silistre’deki vatan aşkı ve kahramanlık teması bir abartı gibi görülebilir, fakat bu doğru değildir. Vatan Yahut Silistre “kıyamet”i durdurma çabalarından biridir. Çünkü vatan elden gitmektedir. Yine de günümüz okuru, çağdaş emperyalizmin güç mücadelelerine sahne olan Orta Doğu’da bir ülkenin mensubu olarak Vatan Yahut Silistre’deki “vatan hissi”nde kendisini rahatlıkla bulabilecektir. Bu oyun ayrıca "modern" aydınların vatan sevgisi dışında bütün sevgileri kutsallaştırdığı, vatana bağlılık dışında bütün bağlılıkları alkışladığı bir ülkenin çocukları için çok daha anlamlıdır. Kaldı ki vatan sevgisinden ve vatana bağlılıktan yoksun bir toplumun mensupları, sonunda başka her türlü sevgilerini ve bağlılıklarını da kaybedebilirler. İstediğimize bağlanma ve istediğimizi sevme özgürlüğümüz, yalnızca hür ve müstakil bir vatanda mümkündür. Vatan yahut Silistre'yi böyle anlamalıyız. Namık Kemal sadece yaşadığı devirde etkili olmuş bir edebiyatçı değildir. Eserlerinde savunduğu fikirler onu Tanzimat döneminden günümüze kadar taşımıştır. Ve bundan sonraya da taşıyacaktır. O, fikirleriyle kendinden sonrakilerin de yolunu aydınlatmış bir yazardır.